Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) “ Kasım ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu”Yayınlandı.
Bu rapora göre, Kasım ayında yıllık tüketici enflasyonu gıda dışındaki tüm alt kümelerde gerilemiştir. Enflasyondaki düşüşe en belirgin katkı 0,98 puan ile temel mal grubundan geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre, Kasım ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 2,88 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 84,39’a geriledi.
Yıllık enflasyonda azalan çalışma ve oranlar
Rapora göre, Kasım ayında bir önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı gıdada 0,87 puan artarken, temel mallarda 0,98 puan, güçte 0,93 puan ve hizmetlerde 0,09 puan azaldı. Alkol-tütün-altın kümelenmesinin enflasyon üzerindeki etkisi açıkçası değişmedi.
Bu çerçevede, enerji ve temel mal grupları yıllık tüketici enflasyonundaki gerilemede belirleyici olurken, aylık gıda grubu fiyat gelişmeleri öne çıktı.
Kasım ayında kira artışı bir önceki aya göre yavaşladı
Hizmet fiyatları Kasım ayında yüzde 2,18 artmış, yıllık küme enflasyonu 0,48 puan artarak yüzde 60,72 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon kira ve haberleşme hizmetlerinde artarken, diğer alt gruplarda gerilemiştir.
Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre kira alt grubundaki aylık artış Kasım ayında bir önceki aya göre yavaşlamıştır.
İletişim alt grubunda fiyatlar telefon görüşmeleri ve internet ücretlerinin etkisiyle yüzde 2,96 artarken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 29,17’ye yükseldi. Diğer hizmetler alt grubunda Kasım ayında fiyatların aylık yüzde 1,41 arttığı gözlenirken, bu gelişmede bakım-onarım, eğlence-spor hizmetleri, konut hizmetleri ve sigorta hizmetlerinin etkisi hissedildi.
Ulaşım hizmetleri Kasım ayında yatay seyretti
Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar Kasım ayında nispeten yatay seyrederken, yıllık kümelenme enflasyonu 1,54 puan gerilemiştir. Yeme-içme hizmetlerinin ağırlıklı olduğu lokanta-otel kümelenmesinde fiyatlar yüzde 3,18 oranında artmasına rağmen baz etkisiyle yıllık enflasyon yüzde 80,30’a gerilemiştir.
Temel mallarda yıllık enflasyon tüm alt kümelerde düştü
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Kasım ayında 3,54 puan azalarak yüzde 76,11 olmuştur. Bu dönemde tüm alt gruplarda yıllık enflasyon gerilemiştir.
Altın hariç dayanıklı tüketim malları fiyatları Kasım ayında %2,46 artarken, bu gelişmede beyaz eşya, mobilya ve otomobil kalemleri belirleyici oldu. Dayanıklı mal grubunda yıllık enflasyon baz etkisiyle 2,97 puan azalarak yüzde 89,5 olmuştur.
Benzer bir durumda, Kasım ayında diğer temel mal fiyatları yüzde 2,17 artmış, yıllık enflasyon ise 3,74 puan azalarak yüzde 81,64 olmuştur. Bu alt gruptaki fiyat artışında kişisel bakım ürünleri ve ev temizlik malzemeleri öne çıkmaya devam etti.
Giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon, mevsimsel eğilimin aksine Kasım ayında yüzde 1,54 oranında gerileyerek 4,41 puan azalarak yüzde 36,22 olmuştur.
Yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle Kasım ayında geriledi
Yıllık enerji enflasyonu Kasım ayında baz etkisiyle gerilerken, bu kümede aylık artış görece ılımlı olmuştur. Böylece, Kasım ayında elektrik fiyatları geçen aylara göre düşük oranda %1,28 oranında arttı. Küme yıllık enflasyonu ise baz etkisiyle 10,06 puan azalarak yüzde 118 olmuştur.
Akaryakıt fiyatlarında gözlenen yüzde 1,19’luk artışın etkisi aylık artışta hissedildi.
Bu dönemde uluslararası propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmelerin ardından tüpgaz fiyatları yüzde 2,73 oranında arttı. Kasım ayında şebeke suyu fiyatları yüzde 3,33 arttı.
Yaş meyve ve sebze fiyatlarındaki artış hızlandı
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Kasım ayında 3,50 puan artarak yüzde 102,55 olmuştur. İşlenmemiş gıdada yıllık enflasyon 5 puan artarak yüzde 97,24’e, işlenmiş gıdada ise 2,03 puan artarak yüzde 107,35’e yükseldi.
İşlenmemiş gıda kümelenmesinde mevsimsellikten arındırılmış veriler, bu dönemde yaş meyve ve sebze fiyatlarındaki artışın hızlandığına işaret etmektedir. Diğer işlenmemiş gıda kaleminde ise başta süt fiyatları olmak üzere pirinç, patates ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar dikkat çekti.
İşlenmiş gıda fiyatlarındaki yüzde 5,86’lık artışta çiğ süt fiyatlarına yansıyan başta peynir ve diğer süt ürünleri olmak üzere ekmeklik tahıllar, katı-sıvı yağlar, alkolsüz içecekler ve konserve sebze ürünlerinin etkisi öne çıktı.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda Kasım ayında fiyatlar bir önceki aya göre tütün ürünlerinin etkisiyle yüzde 3,19 artarken, yıllık enflasyon 5,61 puan artarak yüzde 83,49 oldu.
Üretici fiyatlarının aylık artış hızı Kasım ayında önemli ölçüde yavaşladı
Elektrik ve doğal gaz üretiminin yanı sıra, rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle Kasım ayında üretici fiyatlarının aylık artış hızı önemli ölçüde yavaşlamış ve buna bağlı olarak yıllık üretici enflasyonu gerilemiştir.
Buna göre, Kasım ayında yurt içi üretici fiyatları yüzde 0,74 artarken, yıllık enflasyon 21,67 puan azalarak yüzde 136,02 oldu. Bu gelişmede döviz kurları ve emtia fiyatlarındaki ılımlı seyrin etkileri hissedildi.
Çekirdek sanayi kümeleri itibarıyla, Kasım ayında tüm alt kümelerde yıllık enflasyon daha belirgin bir şekilde güçlenerek gerilemiştir.
Aylık fiyat gelişmeleri segmentler itibarıyla incelendiğinde, Kasım ayında elektrik, doğal gaz imalatı, rafine petrol işleri ve ana metal sanayi fiyatları gerilerken, diğer madencilik ve taşocakçılığı ile ilgili metalik olmayan maden işleri, deri, kağıt ve inşaat fiyatları yılın ikinci ayına geldi. fiyat artışları ile öne çıkıyor.
